Narsistik özellikler yaşamın bir parçası
Herkesin dilinde olan “narsist” kavramı aslında düşündüğümüzden daha karmaşık. Psikiyatri Uzmanı Dr. Emine Yağmur Zorbozan, narsistik kişilik bozukluğunu, tanı kriterlerini ve tedavi süreçlerini anlattı.
Editör
Narsist Misin, Yoksa Sadece Kendini mi Seviyorsun?
BİLGE DOKTOR / TÜRKİYE
Son yıllarda herkes birbirine "narsist" der oldu. Oysa narsistik kişilik bozukluğu, popüler kültürdeki tanımların çok ötesinde, ciddi ve karmaşık bir ruhsal durum. Peki gerçek narsisizm nedir?
Herkesin bir parça narsizmi var, ama bu bozukluk anlamına gelmiyor
Narsistik kişilik bozukluğu, sosyal medyada, ilişkilerde ve gündelik hayatta sıklıkla konuşulan bir konu haline geldi. "Partnerim narsist", "Patronum tam bir narsist" gibi söylemler hızla yayılıyor. Ancak uzmanlara göre bu etiketlemeler çoğu zaman yanlış. Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Feneryolu Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Dr. Emine Yağmur Zorbozan, "Herkesin narsistik özellikleri olabilir ama bu hemen bir kişilik bozukluğu tanısı koymak için yeterli değildir" diyor.
Narsistik özellikler yaşamın bir parçası
Zorbozan, narsisizmi kişinin kendi çıkarlarını koruma, kendine değer verme biçimi olarak tanımlıyor. “Bu özellikler bir noktaya kadar bizi hayatta tutar. Kendi sınırlarını bilen, hedef koyabilen bir bireyde belli bir narsisizm vardır. Ancak bu özellikler bireyin sosyal, mesleki ve duygusal yaşamını sürekli şekilde sabote ediyorsa ve uzun süredir devam ediyorsa, o zaman kişilik bozukluğundan söz edebiliriz” şeklinde açıklıyor.
Gerçek narsistler kimlerdir?
Psikiyatri uzmanları, narsistik kişilik bozukluğu tanısının yalnızca uzman hekimler tarafından konulabileceğini belirtiyor. Dr. Emine Yağmur Zorbozan, bu bozukluğa sahip bireylerin en belirgin özelliğinin empati yoksunluğu olduğunu söylüyor. “Narsistik kişiler başkalarının duygularını anlamakta zorlanırlar, kendi çıkarları için insanları kullanabilirler. Ayrıca sürekli olarak değer görmek, pohpohlanmak isterler. Bekledikleri ilgiyi göremediklerinde kırıcı, aşağılayıcı ya da öfkeli davranışlar sergileyebilirler.”
Narsistik kişilik bozukluğu olanlar genellikle yardım istemiyor
Bu bireylerin çoğu içgörü sahibi değildir, yani kendilerinde bir sorun olduğunu kolayca kabul etmezler. Zorbozan, “Genellikle hayatlarında bir kriz yaşadıklarında terapiye başvururlar. Boşanma, kariyer kaybı, yalnızlık gibi durumlar onları terapiye iter. Ancak bu başvurular çoğu zaman yas sürecini atlatmak için olur, kişiliklerini değiştirme arzusu çok güçlü değildir” diyor.
Psikoterapi süreciyle işlevsellik kazanılabiliyor
Narsistik kişilik bozukluğunun tedavisi uzun soluklu psikoterapiyle mümkün olabiliyor. Psikiyatri Uzmanı Dr. Emine Yağmur Zorbozan, “Bu süreçte davranışsal teknikler, yüzleştirme yöntemleri kullanılır. Depresyon veya anksiyete gibi eşlik eden durumlar varsa ilaç tedavisi de planlanabilir. Kişi gerçekten değişmek isterse, empati kapasitesi geliştikçe daha sağlıklı ilişkiler kurabilir ve yaşam kalitesi artabilir” diye anlatıyor.
Etiket yerine anlayış: Her ‘narsist’ dediklerimiz gerçekten öyle mi?
Sonuç olarak, "narsist" kelimesini gelişigüzel kullanmak yerine, insanların davranışlarını daha derinlikli anlamaya çalışmak gerekiyor. Dr. Zorbozan, toplumda bu tür kişilik yapılarına karşı daha bilinçli ve kapsayıcı bir yaklaşım geliştirilmesi gerektiğini belirtiyor. “Birini hemen narsist olarak etiketlemek yerine, onun yaşadığı içsel çatışmaları anlamaya çalışmak daha yapıcı bir adım olabilir” diyor.
