Üreme Çağındaki Kadınları Tehdit Eden Sendrom: Polikistik Over
Polikistik Over Sendromu, kadınların doğurganlığını etkileyen ancak sadece annelikle sınırlı kalmayan bir sağlık sorunudur. PCOS, tip 2 diyabet, kalp hastalıkları ve rahim kanseri gibi ciddi riskler taşıyor. Erken teşhis ve doğru tedavi ile belirtiler kontrol altına alınabiliyor.
Editör
Üreme Çağındaki Kadınları Tehdit Eden Sendrom: Polikistik Over
İYİ PSİKOLOG / TÜRKİYE
Genç kadınlar arasında en yaygın hormonal bozukluklardan biri olan Polikistik Over Sendromu (PCOS), dünya genelinde üreme çağındaki kadınların yüzde 6-10’unda, Türkiye’de ise her 7 kadından 1’inde görülüyor. Ancak belirtileri değişken olduğu için birçok kadın hastalığın farkında olmadan yaşamını sürdürüyor. Adet düzensizlikleri, kilo alımı, aşırı tüylenme ve infertilite gibi belirtilerle ortaya çıkan bu sendrom, yalnızca üreme sağlığını değil, genel sağlık durumunu da ciddi şekilde etkileyebiliyor.
PCOS’un Etkileri ve Belirtileri
Polikistik Over Sendromu, yumurtalıklardaki hormonal dengesizlikler nedeniyle ortaya çıkıyor. Yumurtlama düzenini bozarak kısırlık riskini artıran bu sendrom, androjen seviyelerini yükselttiği için bazı kadınlarda aşırı tüylenmeye ve cilt problemlerine neden olabiliyor. Ancak her kadın farklı belirtiler gösterdiği için teşhis süreci gecikebiliyor.
En yaygın belirtiler arasında seyrek veya düzensiz adet görme, aşırı tüylenme, ciltte koyulaşma ve inatçı akneler, erkek tipi saç dökülmesi, kilo alımı, özellikle bel çevresinde belirgin yağlanma ve insülin direnci yer alıyor. Yumurtlama düzensizlikleri nedeniyle hamile kalmada zorlanma da en önemli belirtilerden biri olarak öne çıkıyor.
Sadece Anneliği Değil, Genel Sağlığı da Etkiliyor
PCOS’un en yaygın bilinen etkisi doğurganlık üzerine olsa da, hastalık uzun vadede çok daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. İnsülin direnci ile doğrudan bağlantılı olduğu için tip 2 diyabet gelişme riskini artırıyor. Aynı zamanda, hormon dengesizlikleri nedeniyle kalp hastalıkları riski yükseliyor. Uzun süre tedavi edilmediğinde rahim içi dokusunun aşırı kalınlaşmasına bağlı olarak rahim kanseri riski de artabiliyor.
Bunların yanı sıra, aşırı kilo alımı ve tüylenme gibi belirtiler psikolojik sorunlara yol açabiliyor. Özgüven eksikliği, depresyon ve anksiyete gibi duygusal zorluklarla mücadele eden birçok kadın, hastalığın yalnızca fiziksel değil, psikolojik etkilerini de yaşıyor.
Erken Tanı ve Doğru Tedavi Önemli
PCOS’un kesin bir tedavisi bulunmasa da, hastalığın belirtilerini kontrol altına almak ve uzun vadeli sağlık risklerini önlemek mümkün. Hastaların yaşam tarzında yapacağı değişiklikler, sendromun yönetilmesinde en önemli faktörlerden biri olarak görülüyor.
Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz, insülin seviyelerinin dengelenmesine yardımcı olarak kilo kontrolünü sağlamada etkili oluyor. Rafine şeker ve yüksek karbonhidrat tüketiminden kaçınmak, hem hormonal dengenin korunmasına hem de diyabet riskinin düşürülmesine destek sağlıyor.
Gerekli durumlarda ilaç tedavisi de uygulanıyor. Doğum kontrol hapları, androjen seviyelerini düşürerek tüylenme ve cilt problemlerini azaltırken, adet düzenini sağlıyor. İnsülin direncini düşüren ilaçlar, kilo kontrolünü desteklemek için kullanılıyor. Çocuk sahibi olmak isteyen kadınlar için ise yumurtlamayı destekleyen ilaçlar öneriliyor.
Kadınların Sağlıklarını Korumaları İçin Öneriler
Polikistik Over Sendromu olan kadınların sağlıklarını korumak için dikkat etmeleri gereken bazı temel noktalar bulunuyor:
- Düzenli sağlık kontrolleri yaptırın. Adet düzensizlikleri veya diğer belirtileri yaşayan kadınlar, erken teşhis için bir kadın doğum uzmanına başvurmalı.
- Beslenme alışkanlıklarını değiştirin. Düşük glisemik indeksli gıdalar tüketerek insülin direncini kontrol altına alın.
- Egzersizi ihmal etmeyin. Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta egzersiz yapmak, kilo kontrolüne ve hormonal dengenin korunmasına yardımcı olur.
- Stresi yönetin. Yüksek stres seviyeleri hormon dengesini daha da bozabilir. Meditasyon, yoga veya nefes egzersizleri gibi yöntemlerle stres seviyelerini düşürmek faydalıdır.
- Kendi belirtilerinizi gözlemleyin. PCOS her kadında farklı şekillerde ortaya çıktığı için belirtilerinizi takip edin ve gerekirse doktorunuzla paylaşın.
Polikistik Over Sendromu, erken tanı ve doğru tedavi ile yönetilebilecek bir durum. Ancak kadınların bilinçli hareket etmesi ve belirtilerini göz ardı etmemesi büyük önem taşıyor.
