Zeytinyağı ve Metabolik-Endokrin Etkiler: Sağlığın Altın Sırrı

Akdeniz diyetinin temel taşı olan zeytinyağının metabolik sendrom ve Tip 2 Diyabet üzerindeki koruyucu etkileri. Araştırmalarla desteklenen faydaları ve diyabet insidansını azaltmadaki rolü detaylıca incelendi.

Editör

Jan 20, 2025 - 21:48

Zeytinyağı ve Metabolik-Endokrin Etkiler: Sağlığın Altın Sırrı

Zeytinyağı ve Metabolik-Endokrin Etkiler: Sağlığın Altın Sırrı

İYİ PSİKOLOG / TÜRKİYE

Akdeniz diyetinin sağlığa faydaları saymakla bitmiyor. Tip 2 Diyabet ve metabolik sendrom gibi çağın hastalıkları üzerinde zeytinyağının etkileri üzerine yapılan araştırmalar, bu doğal mucizenin metabolik süreçlerdeki rolünü bir kez daha gözler önüne seriyor. Zeytinyağının içeriğindeki fenolik bileşenlerin metabolik ve endokrin sistemlere olan olumlu etkileri, çeşitli uluslararası araştırmalarla kanıtlanmıştır.

Akdeniz Diyeti ve Metabolik Sendrom Üzerine Etkiler

Akdeniz diyetinin temel taşı olan zeytinyağı, düşük yağlı diyetlere kıyasla Tip 2 Diyabet ve metabolik sendrom üzerinde daha belirgin faydalara sahiptir. Araştırmalar, zeytinyağı polifenollerinin:

Adiposit farklılaşmasını azaltarak santral obezite riskini,
İnsülin sekresyonunu artırarak hiperglisemi riskini,
Lipid profilini düzenleyerek hipertansiyon riskini,
Plazma HDL konsantrasyonunu artırarak hiperlipidemi riskini düşürdüğünü göstermektedir.

PREDIMED projesi kapsamında 5.801 katılımcı üzerinde yapılan bir çalışmada, Akdeniz diyetiyle desteklenen zeytinyağı tüketiminin santral obezite ve açlık kan glukoz seviyelerinde anlamlı düşüş sağladığı tespit edilmiştir. Ayrıca, diyetlerine zeytinyağı eklenen bireylerde metabolik sendrom bulgularında iyileşmeler gözlemlenmiştir.

Tip 2 Diyabet Üzerindeki Koruyucu Etkiler

Zeytinyağı, insülin direncini azaltarak ve adiponektin salgısını artırarak Tip 2 Diyabet riskini düşürmektedir. PREDIMED projesine dahil edilen 191 yüksek riskli birey üzerinde yapılan bir çalışmada, zeytinyağı tüketimi sonrası:

Adiponektin/Leptin oranında artış,
Vücut ağırlığında azalma,
Bel çevresinde daralma görülmüştür.

Amerika’da yapılan NHS ve NHS-II çalışmalarında, 22 yıl boyunca zeytinyağı tüketimiyle Tip 2 Diyabet insidansı arasındaki ilişki incelenmiştir. Hiç zeytinyağı tüketmeyen gruplara kıyasla, günlük 8 gramdan fazla zeytinyağı tüketen bireylerde diyabet riskinin %15 oranında azaldığı kaydedilmiştir.

Zeytinyağı ve Endokrin Sağlık

Zeytinyağındaki fenolik bileşenlerden oleuropein, hücre içi trigliserid birikimini azaltırken, pankreas beta hücrelerinde oksidatif hasarı önlemektedir. Ayrıca hidroksitirozol, mitokondriyal fonksiyonları iyileştirerek metabolik süreçleri desteklemektedir. Bu etkiler, özellikle insülin duyarlılığının artırılmasında önemli bir rol oynamaktadır.

Diyabet ve Akdeniz Diyeti Uyumunun Önemi

PREDIMED projesi verilerine göre, diyabet hastalarının Akdeniz diyetine uyumunun düşük olduğu belirlenmiştir. Ancak zeytinyağı tüketiminin artmasıyla birlikte, insülin duyarlılığı ve lipid profillerinde belirgin iyileşmeler gözlenmiştir. Diyete her 8 gram zeytinyağı eklenmesi, Tip 2 Diyabet insidansını %6 oranında azaltmıştır.

Bilimsel Bulguların Işığında

Zeytinyağı, yalnızca bir gıda maddesi değil, aynı zamanda metabolik ve endokrin sistemler üzerinde olumlu etkiler sağlayan doğal bir sağlık iksiridir. Hem diyabet hem de metabolik sendromla mücadelede zeytinyağının düzenli tüketimi, sağlıklı bir yaşamın anahtarını sunmaktadır.