Türk üniversitesiyle ortak geliştirildi, dünya kongresinde tanıtıldı
Türk doktorlar, RNA temelli CAR-T hücre mühendisliğiyle dünyada ilk kez otoimmün hastalıkların tedavisinde kullanılan Descartes-08 adlı ilacı geliştirdi. Tedavi, kişiselleştirilmiş yapısı ve kemoterapi gerektirmemesiyle çığır açtı.
Editör
Türk doktorlardan tıp tarihinde devrim: Otoimmün hastalıkların tedavisinde dünya ilkini başardılar
BİLGE DOKTOR / İSTANBUL
Canlı hücre mühendisliğiyle geliştirilen Descartes-08, kemoterapisiz CAR-T tedavisinde çığır açıyor
Türk doktorların öncülüğünde geliştirilen genetik mühendislik ürünü ilaç Descartes-08, tıp dünyasında yeni bir dönemin kapılarını araladı. Otoimmün hastalıkların tedavisinde kişiselleştirilmiş ve kemoterapi gerektirmeyen ilk CAR-T hücre tedavisi olan Descartes-08, dünya tıp tarihinde bir ilk olma özelliği taşıyor.
RNA temelli CAR-T yöntemiyle yeniden programlanan hücreler umut oldu
İstanbul Üniversitesi mezunu Dr. Metin Kurtoğlu’nun kurucuları arasında yer aldığı Cartesian Therapeutics tarafından geliştirilen Descartes-08, canlı insan hücrelerinin RNA teknolojisiyle laboratuvarda yeniden programlanmasıyla üretiliyor. İlk olarak kanser tedavisinde başarıyla uygulanan CAR-T hücre teknolojisi, bu ilaçla birlikte miyastenia gravis gibi nörolojik otoimmün hastalıklar üzerinde etkili sonuçlar verdi.
Türk üniversitesiyle ortak geliştirildi, dünya kongresinde tanıtıldı
İstanbul Üniversitesi’nin de dahil olduğu bu tarihi iş birliği, 18-20 Nisan 2025 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenen 2. Uluslararası Nörogenetik ve Nörometabolik Hastalıklar Kongresi’nde duyuruldu. Yapılan sunumlarda, Descartes-08’in klasik tedavilere kıyasla çok daha etkili ve güvenli olduğu vurgulandı.
Hedef: Sadece hastalıklı hücreyi yok etmek, bağışıklık sistemine zarar vermemek
Mevcut tedavi yöntemlerinin genellikle tüm bağışıklık sistemini baskıladığı ve bunun da ciddi yan etkilere yol açtığı bilinirken, Descartes-08 yalnızca hastalığa neden olan hücreleri hedef alarak bağışıklık sisteminin sağlıklı işleyişini koruyor. Tedavi ayaktan uygulanabiliyor ve kemoterapiye ihtiyaç duyulmuyor.
Faz 2 sonuçları umut verici, Faz 3’e geçiliyor
Miyastenia gravis hastaları üzerinde yürütülen Faz 2 klinik çalışmaları Descartes-08’in yüksek etkinlik ve iyi tolerans profiline sahip olduğunu ortaya koydu. Cartesian Therapeutics, Faz 3 çalışmaları için hazırlıklarını tamamladı. Bu çalışma, genetik mühendislik ürünü bir tedavinin dünya genelindeki ilk Faz 3 araştırması olacak.
Prof. Dr. Hacer Durmuş Tekçe: Türkiye için gurur verici bir gelişme
Faz 2 ve yeni başlayacak Faz 3 çalışmalarının Türkiye koordinatörü olan İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı'ndan Prof. Dr. Hacer Durmuş Tekçe, “Bu ileri teknolojik tedavinin Türkiye’de başarıyla uygulanabiliyor olması bilimsel olduğu kadar ulusal gurur açısından da son derece anlamlı” dedi.
Miyastenia gravis nedir?
Kas güçsüzlüğü ve yorgunlukla karakterize olan miyastenia gravis (MG), sinir-kas iletimi bozukluğu nedeniyle ortaya çıkan otoimmün bir hastalıktır. Tedavisinde sıklıkla immün sistemi baskılayan ilaçlar kullanılır; ancak bu ilaçlar uzun vadeli riskler taşır. Descartes-08 bu riski ortadan kaldıran ilk tedavi olma özelliğini taşıyor.
Descartes-08’in özellikleri neler?
BCMA antijenini hedefleyen ve hastanın kendi T hücrelerinden üretilen Descartes-08, DNA yerine RNA temelli yapısıyla geleneksel CAR-T tedavilerinden ayrılıyor. FDA tarafından “Yetim İlaç” ve “Rejeneratif İleri Tedavi” tanımları verilen bu ilaç, ayrıca nadir pediatrik hastalıklar için de onaylı statüde. Ayakta tedavi olanağı sunan bu yöntem, kansere bağlı genomik bozulma riskini de ortadan kaldırıyor.
